Oudeschild (Texel).

Laatst reed ik in Oudeschild op het Bolwerk en zag boven op de dijk de Witte Punt staan. Een grote witte driehoek van beton. Het heeft er in de vorige eeuw jaren gestaan, totdat het met de laatste dijkverhoging in de zeventiger jaren van die vorige eeuw verdween. Niet meer teruggeplaatst. Overbodig.

Maar op initiatief van Astrid van de Wetering is het in 2018 teruggeplaatst.

28 april 2018

De Witte Punt was een baken, geplaatst in de vorige eeuw, als ijkpunt voor de vaststelling van de echte snelheid van een schip, de zogeheten “gemeenten mijl”. Er waren 2 plaatsen in Nederland waar dit mogelijk was, Vlissingen en de Rede van Texel. De Witte Punt werd bij de dijkverhoging in de zeventiger jaren verwijderd.

---

De Gemeten Mijl

Maar hoe meet je de “gemeenten mijl”. Je zult toch nog ergens een ander meetpunt moeten hebben. In totaal 4 denk ik. Je moet namelijk kruispeilingen doen. En hoe zit het met het tij. Op het ene moment stroomt het water sneller dan het andere moment. Bij kentering is er geen stroom en daarna gaat het de andere kant op. Ook kan ik me nog herinneren dat er in de Prins (Prins Hendrik polder) hoge palen stonden met borden (van latwerk?). Die hadden er ook mee te maken.

Na veel gegoochel kwam ik bij de TU-DELFT deze tekst tegen van het STUDIECENTRUM T.N.O. VOOR SCHEEPSBOUW EN NAVIGATIE SCHEEPSSNELHEID OP DE GEMETEN MIJL DOOR Ir. W. H. C. E. ROSINGH Hoofdingenieur bij Wilton-Fijenootil, over deze metingen tegen welke je kunt lezen als je op de link “de gemeten mijl” klikt.

Dan mijn vraag: “Zijn er nog schippers, gezagvoerders en/of stuurlui die deze metingen met hun schip gedaan hebben?“

Het zou mooi zijn als deze extra informatie eventueel met afbeeldingen nog bij de Witte Punt geplaatst kan worden.

---

Nog een paar anekdotes over de Witte Punt.

Ooit ging de jeugd van Oudeschild, nieuwsgierig als zij waren, “kontje kieke achter de Witte Punt’. Dat kon toen redelijk ongezien omdat er buitendijks geen fietspad was.

Ook heb ik de uitspraak gehoord. “Ja gaat op zaterdagavond met z’n tweeën achter de Witte Punt en je komt er met z’n drieën vandaan”. “Ja, ja”, zou vriend Jan zeggen,” Als je je akertje in het putje laat zakken, dan heb je gauw het brood in de oven”.